Εκδρομή στα Αναφιώτικα 26/4/2018

 

Πραγματοποιήθηκε εκδρομή στα Αναφιώτικα την Πέμπτη 26/4/2018.

Υπέυθυνος για την εκδρομή ήταν ο καθηγητής Νικολακόπουλος Γεώργιος  με την πολύτιμη βοήθεια των μαθητών του.

Αναφιώτικα:  Ένα «νησί» στο κέντρο της Αθήνας 

Από τη στάση του μετρό Ακρόπολης ή από τη στάση του ηλεκτρικού Θησείο περπατάμε την Διονυσίου Αρεοπαγίτου. Απέναντι από το μουσείο της Ακρόπολης, στην είσοδο του αρχαιολογικού χώρου που οδηγεί στο θέατρο του Διονύσου, ξεκινά ένας ανηφορικός δρόμος, η Θρασύλλου.

 Έχοντας στο αριστερό σας χέρι τον μαντρότοιχο της βάσης του Ιερού βράχου, θα φτάσετε σε ένα πλάτωμα χώρο στάθμευσης. 

Η στήλη του Κωνσταντίνου Κουκίδη
Εκεί υπάρχει στα αριστερά σας μία μαρμάρινη πλάκα που αναφέρεται στον άνθρωπο που ήταν φρουρός της ελληνικής σημαίας στην Ακρόπολη, όταν ανέβηκαν στον βράχο οι Γερμανοί στις 27  Απριλίου του 1941.          Τον διέταξαν να κατεβάσει την ελληνική σημαία και να τους την παραδώσει. Εκείνος υπάκουσε αλλά αντί να τους την παραδώσει, την πήρε αγκαλιά κι έπεσε στο κενό.  

Λίγοι ξέρουν την ιστορία του και λιγότεροι το όνομα του, ονομαζόταν Κουκίδης  Κωνσταντίνος  και ήταν 17 ετών.  Πιθανολογείται ότι «δεν ήταν στρατιώτης ή εύζωνας, αλλά μέλος της Mεταξικής νεολαίας της ΕΟΝ, που εκ περιτροπής φύλαγαν σκοπιά στη σημαία της Ακρόπολης, όταν η στρατιωτική φρουρά είχε αποσυρθεί, για να πάρουν οι στρατιώτες προσωρινά απολυτήρια».

Άγιος Γεώργιος του Βράχου
Από εκεί ξεκινά μια συστάδα από εξήντα σπιτάκια με ορόσημο την εκκλησία του Άγιου Γεώργιου του Βράχου που αν μπείτε μέσα θα δείτε να είναι στολισμένη με νησιώτικα κεντίδια. Παλαιότερα ήταν περισσότερα.

Εδώ λοιπόν ήρθαν το 1840 - 1863 από την Ανάφη και από άλλα κυκλαδονήσια μάστοροι της πέτρας, κτίστες, ξυλουργοί που στεγάστηκαν πρόχειρα, για να κτίσουν τα ανάκτορα του Όθωνα  τη σημερινή Βουλή των Ελλήνων. 

Εσωτερικοί μετανάστες που εγκατέλειψαν το νησί τους, για να βιοποριστούν  σπάζοντας, σμιλεύοντας, κτίζοντας την πέτρα και πελεκώντας το ξύλο.

Οι εργάτες λέγεται ότι επέλεξαν να χτίσουν τα σπίτια τους κάτω από τον ιερό βράχο της Ακρόπολης, βάσει της κυκλαδίτικης αρχιτεκτονικής, γιατί τους θύμιζε την πατρίδα τους?

Ως πρώτοι οικιστές αναφέρονται ένας ξυλουργός (Γ. Δαμίγος) και ένας κτίστης (Μ. Σιγάλας) από την Ανάφη, ενώ το παράδειγμά τους ακολούθησαν αργότερα κι άλλοι συμπατριώτες τους, οικοδομώντας με τη σειρά τους τα σπίτια τους εκεί, λαθραία μεν αλλά με την ανοχή προφανώς των Αρχών.

Παράλληλα, οι Αναφιώτες αναστήλωσαν, με την εγκατάστασή τους, τους δύο ναούς που βρίσκονταν στην περιοχή από τον 17ο αιώνα, το ναό του Αγίου Συμεών και του Αγίου Γεωργίου των Βράχων.

Μετά το 1922 ωστόσο, προστέθηκαν στην περιοχή Μικρασιάτες πρόσφυγες μεταβάλλοντας τη σύνθεση του πληθυσμού.

Τη δεκαετία του 1950, τμήμα της συνοικίας κατεδαφίστηκε στο πλαίσιο ανασκαφών.  Ενώ το 1970 τόσο η άγνοια ίσως τόσο και κάποια συμφέροντα απαλλοτρίωσαν τα οικήματα και γκρέμισαν είκοσι.

Τα επόμενα χρόνια πραγματοποιήθηκαν εκτεταμένες απαλλοτριώσεις από το υπουργείο πολιτισμού, με αποτέλεσμα σήμερα να παραμένουν μόνο 45 οικήματα (με επιφάνεια από 8 έως 36 τ.μ) τα οποία έχουν κηρυχθεί διατηρητέα και φιλοξενούν περίπου 60 άτομα..

 Άσπρα μικρά σπιτάκια, πρόχειρα φτιαγμένα, με επίπεδες στέγες, σχεδόν σμιλευμένα στα βράχια, το ένα πάνω στο άλλο, το ένα δίπλα από το άλλο, χτισμένα σύμφωνα με το νησιώτικο κυψελοειδές αρχιτεκτονικό σύστημα.  Όλα μαζί σαν μια γροθιά.

Μικρές αυλές γεμάτες λουλούδια, μικροσκοπικά χρωματιστά παράθυρα να αγναντεύουν την πόλη, σιδερένιες στριφογυριστές σκάλες και μπλε πινελιές στις γλάστρες, στα παραθύρια... 

 

Εκτύπωση